Sycylijska mafia to już legenda okryta płaszczykiem fantazji i tajemnicy, pełna mroku i fascynujących historii. Stereotypy o mafii słyszał chyba każdy z nas – ja na pewno! Po raz pierwszy miałam z nimi styczność przed wyjazdem na studia na Sycylię. Sporo osób ostrzegało mnie przed mafią, nie mając o niej zielonego pojęcia. Mafia miała mnie porwać, sprzedać albo zabić. Pytania o sycylijską mafię (i związane z nią bezpieczeństwo na Sycylii) dostaję do dziś mimo, że nie jestem żadnym znawcą jeśli chodzi o tę organizację ani nie mam w niej żadnych znajomości. Kiedy mówię, że lecę na Sycylię u większości moich rozmówców (przeważnie u osób, które mnie nie znają) pojawia się ten dziwny ironiczny uśmieszek, za którym czają się pytania o mafię. Dzisiaj mam dla Was listę filmów, które opowiadają o sycylijskiej mafii i są ekranizacjami prawdziwych wydarzeń (z paroma wyjątkami). Dzięki nim poznacie nieco lepiej mafijną rzeczywistość, zrozumiecie niektóre zachowania i działania mafii i zobaczycie, że zwykły śmiertelnik, który nie ma powiązań z mafią nie ma się czego obawiać. Oto najlepsze filmy o mafii sycylijskiej. Zapraszam!

 

Kuchnia sycylijska - książka, ebook.

 

 

Najlepsze filmy o mafii sycylijskiej

Poniżej znajdziecie subiektywnie wybrane najlepsze filmy o mafii sycylijskiej. Niektóre z nich są prawdziwymi dziełami filmowymi, klasykami, które trzeba obejrzeć. Inne świetnie przedstawiają świat mafii, jej kodeks i ideały. Każdy z tych filmów jest inny, każdy opowiada o mafii w inny sposób, z innej perspektywy, ale każdą z tych perspektyw warto poznać, żeby zrozumieć, jak złożonym bytem jest mafia. Gwarantuję, że jeśli obejrzycie przynajmniej część z poniższych filmów przestaniecie postrzegać tę organizację z perspektywy stereotypu.

Poniższa lista filmów o mafii sycylijskiej jest chronologiczna – od najstarszego do najmłodszego filmu. Na koniec polecam również kilka filmów dokumentalnych o mafii sycylijskiej, które znajdziecie na Netflixie.

Zobacz również: 5 mitów o Sycylii, które należy obalić

 

Ojciec Chrzestny (1972)

“Ojciec Chrzestny” w reżyserii Francisa Forda Coppoli to już klasyk. Ten film zna i widział chyba każdy. To na jego podstawie większość z nas wyrobiła sobie opinię na temat mafijnej rzeczywistości. 

“Ojciec Chrzestny” został nakręcony na podstawie słynnej powieści Mario Puzo o tym samym tytule. Głównym bohaterem jest Don Vito Corleone, z pochodzenia Sycylijczyk, szef mafii nowojorskiej, który przy pomocy swoich synów i zaufanego pomocnika stara się utrzymać swoją pozycję w bezwzględnym świecie amerykańskiej mafii. Film opowiada o historii rodu Corleone, ale ukazuje również podstawowe zasady działania mafii i kodeksu mafijnego (honor, szacunek i wierność rodzinie). 

 

Sto kroków (2000)

Jeden z lepszych i najbardziej przejmujących (moim zdaniem) filmów, które traktują o sycylijskiej mafii. Dramat kryminalny “Sto kroków” w reżyserii Marco Tullio Giordana opowiada prawdziwą historię życia Giuseppe “Peppino” Impastato, sycylijskiego aktywisty lewicowego, który miał odwagę sprzeciwić się działaniom mafii i wyśmiewać jej działania na antenie swojego radia.

Tytułowe “Sto kroków” to odległość jaka dzieli dom rodziny Impastato od domu Tano Badalamentiego, bossa lokalnej mafii. Akcja filmu rozgrywa się w sycylijskim miasteczku Cinisi. To tam mieszka cała rodzina Impastato i tam urodził się Peppino. Już jako mały chłopiec, Giuseppe przebywał w otoczeniu mafii. Jego ojciec i najbliżsi krewni należeli do tej organizacji, a jego wujek Cesare Manzella był bossem mafii w Cinisi. Dorosłemu Peppino (w tej roli świetny Luigi Lo Cascio) daleko jednak do ideałów świata mafii. Robi wszystko co może, żeby wyrazić czy pokazać swój sprzeciw. W 1978 roku jego antymafijne działania zostają przypłacone życiem. 

W 2001 roku “Sto kroków” był nominowany do Złotych Globów za najlepszy film zagraniczny. Luigi Lo Cascio został wyróżniony za tę rolę statuetką Davida di Donatello dla najlepszego aktora pierwszoplanowego. 

 

Mafia zabija tylko latem (2013)

“Mafia zabija tylko latem” to komedia kryminalna w reżyserii Pierfrancesco Diliberto, znanego pod pseudonimem Pif. Film w lekki i humorystyczny sposób (ale z należytym szacunkiem) pokazuje życie w Palermo w latach 80 z perspektywy Arturo.

Arturo jest zwykłym sycylijskim chłopcem, który (jak każde dziecko) chodzi do szkoły, zakochuje się w koleżance z klasy i ma swoje marzenia. Niezwykłość Arturo polega jednak na tym, że na co dzień zderza się z mafijną rzeczywistością. Zwierza się ze swojego zauroczenia Rocco Chinnici (jeden z sędziów, którzy zainicjowali prace przeciwko mafii), przeprowadza wywiad z generałem Dalla Chiesa i zajada się irisem z ricottą z inspektorem policji Borisem Giuliano.

“Mafia zabija tylko latem” opowiada o głośnych zbrodniach sycylijskiej mafii, które miały miejsce w latach 80. i 90., a o których sam Pif słyszał, wychowując się i dorastając na Sycylii. Koniec filmu można uznać za swoisty hołd bohaterom ruchu antymafijnego, którzy działali w tamtych czasach. 

Film otrzymał nagrodę Davida di Donatello za najlepszy debiut reżyserski w 2014 roku. 

 

La Siciliana Ribelle (2008)

“La Siciliana Ribelle” (angielski tytuł “Sicilian Girl”) w reżyserii Marco Amenty opowiada o sycylijskiej mafii z perspektywy kobiety. Film przedstawia historię Rity Atrii (w filmie Rity Mancuso, gdyż reżyser postanowił zmienić nazwiska ze względu na prywatność żyjącej rodziny), córki Vito Atrii, lokalnego bossa mafijnego z Partanny. W 1985 roku, w wieku 11 lat, Rita jest świadkiem zabójstwa swojego ojca przez innego członka tego samego klanu. Kilka lat później z rąk mafii ginie również jej brat. 

Rita, która przez lata zapisywała w swoim pamiętniku wszystkie, najbardziej ponure i brudne tajemnice mafii, pragnie zemsty. Jako 17-letnia dziewczyna zaczyna współpracować z wymiarem sprawiedliwości i z sędzią Paolo Borsellino, członkiem Sztabu Antymafijnego i jednym z sędziów, którzy doprowadzili do słynnego Maksiprocesu. Historia Rity nie ma szczęśliwego zakończenia. W 1992 roku, kilka dni po zamachu bombowym, w którym zginął sędzia Borsellino, Rita popełnia samobójstwo. 

“La Siciliana Ribelle” opowiada jedną z najmniej znanych historii mafijnych. Warto ją obejrzeć chociażby po to, żeby zobaczyć jak zmieniała się mafia od środka na przełomie lat 80. i 90., jak działają mafijne mechanizmy i jak traktowane są osoby, które sprzeciwiają się mafijnej zmowie milczenia. 

Nie wiem, czy znajdziecie ten film w języku polskim (z napisami czy z lektorem), ale jeśli znajdziecie go po angielsku czy po francusku, zobaczcie go sobie, bo warto. 

 

Zdrajca (2019)

Tommaso Buscetta to jedno z głośniejszych i najbardziej znanych nazwisk współczesnej mafii. To on, jeden z czołowych przedstawicieli Cosa Nostry, sprzeciwił się mafii, złamał zmowę milczenia (omertà) i zaczął współpracować z włoskim i amerykańskim wymiarem sprawiedliwości. To właśnie on, Don Masino, został świadkiem koronnym i w 1986 roku podczas Maksiprocesu wyjawił wszystkie tajemnice sycylijskiej mafii. To przez niego (a raczej dzięki niemu) na ławie oskarżonych zasiadło 460 mafiosi. Większość z nich (ponad 360 osób) skazano, a aż 19 otrzymało dożywocie. 

“Zdrajca”, nowy film w reżyserii Marco Bellocchio, opowiada historię najsłynniejszego pentito (członek mafii, który złamał zmowę milczenia) w historii sycylijskiej mafii. Film rozpoczyna się sceną uroczystości ku św. Rozalii, patronki Palermo, w której uczestniczą najważniejsi członkowie mafii. Następnie ukazuje fragmenty włoskiego i brazylijskiego życia Tommaso Buscetty, działanie sycylijskiej mafii, współpracę bossa z Giovannim Falcone, przebieg Maksiprocesu i wydarzenia mu towarzyszące. 

Bellocchio przedstawia postać Buscetty bez cienia oceny. Z jednej strony to bezwzględny mafiozo, który zabił ogrom ludzi, a z drugiej – honorowy boss, któremu moralność i lojalność w stosunku do prawdziwego kodeksu mafijnego kazała ujawnić sekrety mafii. Staje on przeciwko nowym przywódcom Cosa Nostry, którzy zdradzili prawdziwy honor i prawdziwe wartości mafii. 

“Zdrajca” to bardzo ciekawie zrobiony i nakręcony obraz. Warto zobaczyć! 

 

 

Najlepsze filmy o mafii sycylijskiej – filmy dokumentalne

 

Nasz ojciec chrzestny (2019)

Pełnometrażowy film dokumentalny, który opowiada o życiu Tommaso Buscetty – pierwszego w historii bossa mafii, który obrócił się przeciwko swojej organizacji. “Nasz ojciec chrzestny” przedstawia historię Buscetty w sposób rzetelny, posiłkując się zarówno nagraniami telewizyjnymi, fragmentami Maksiprocesu i wypowiedziami osób, które miały styczność z Don Masino, jak i prywatnymi nagraniami rodziny Buscetta. Co najważniejsze (i najbardziej wartościowe), po 30 latach ukrywania się i milczenia rodzina Buscetta, czyli żona, córki i syn Don Tommaso, opowiadają o nim (i o całym swoim życiu) ze swojej perspektywy. 

Bardzo ciekawy dokument, który znajdziecie na Neflixie (tutaj). Polecam!

 

Najbardziej poszukiwani przestępcy: Matteo Messina Denaro – ostatni ojciec chrzestny Cosa Nostry (2020)

Matteo Messina Denaro to obecny boss Cosa Nostry, capo di tutti capi. Skazany na dożywocie m.in. za śmiertelne zamachy
w Capaci, Palermo, Florencji czy w Rzymie, Messina Denaro od 27 lat jest poszukiwany listem gończym. Nikt, dosłownie nikt nie wie, gdzie się ukrywa i czy w ogóle żyje. 

To właśnie jego postaci poświęcony jest jeden z odcinków nowej serii Netflixa “Najbardziej poszukiwani przestępcy”. Dowiecie się z niego, kim jest Messina Denaro, jakie przestępstwa ma na swoim koncie i co łączyło go z Totò Riina. W filmie wypowiadają się śledczy, którzy prowadzą lub prowadzili jego sprawę, przyjaciel oraz świadek koronny, który w latach 90. zeznawał przeciwko sycylijskiej mafii. 

 

Vendetta: Prawda, kłamstwa i mafia (2021)

“Vendetta: Prawda, kłamstwa i mafia” to najnowszy serial dokumentalny wyprodukowany przez Netflix, który pokazuje, co może się wydarzyć (i co się dzieje), kiedy ludzie mający na celu zwalczać mafię sami zostaną oskarżeni o wymuszenia czy nadużywanie swojej władzy. 

Bohaterami sześcioodcinkowego serialu Netflixa są dwie osobowości, zwalczające sycylijską przestępczość zorganizowaną. Jedną z nich jest Pino Maniaci – były przedsiębiorca budowlany, dzisiaj dziennikarz lokalnej telewizji Telejato zajmującej się działalnością antymafijną. Pino jest niesamowicie charyzmatycznym działaczem społecznym, który poświęcił swoje życie, aby zwalczać Cosa Nostrę i ukazywać nielegalne działania i nadużycia władzy. Drugą bohaterką jest Silvana Saguto, była sędzina i przewodnicząca Departamentu Środków Prewencyjnych sądu w Palermo, która przez wiele lat działała przeciwko mafii dla dobra Sycylii i całych Włoch. 

W 2013 roku Pino Maniaci ujawnia szczegóły działań Saguto, które z praworządnością mają niewiele wspólnego i nazywa je największym skandalem tego wieku. Na odpowiedź od wysoko postawionej sędzi Pino nie musi długo czekać tym bardziej, że władza, która działa przeciwko mafii dobrze wie, jak uciszyć niewygodnych świadków. Problem (dla Saguto) w tym, że Maniaci jest nieugięty i niczego się nie boi. 

Sprawa Saguto kończy się procesem i wyrokiem pod koniec 2020 roku, natomiast sprawa Pino Maniaci ma swój koniec w kwietniu 2021. Serial dokumentalny Netflixa opowiada o tym, co dzieje się przez te wszystkie lata (od 2013 do 2021), jakie sprawy i historie wychodzą na światło dzienne i kto tak naprawdę walczy z sycylijską mafią. 

 

 

Zapraszam Was do polubienia strony KingaGajaTravels na Facebooku oraz do śledzenia mojego profilu na Instagramie, gdzie dzielę się z Wami ciekawostkami na temat mojej ukochanej Sycylii i kuchni sycylijskiej. Będzie mi również bardzo miło, jeśli zostawisz komentarz pod tym wpisem. A jeśli spodobał Ci się ten artykuł to koniecznie udostępnij go innym! Grazie!♥

 

Zobacz także:

Najlepsze filmy włoskie – klasyki kina włoskiego, które musisz zobaczyć