Dzień Świętej Łucji, tradycje i arancini, czyli 13 grudnia na Sycylii

13 grudnia jest jednym z najbardziej uroczystych dni na Sycylii. To właśnie wtedy obchodzony jest Dzień Świętej Łucji, patronki Syrakuz, którą czci się od Włoch aż po Skandynawię. Kim była św. Łucja, jak celebruje się jej święto, jakie wydarzenia mu towarzyszą, jakie tradycje kulinarne i regionalne potrawy można spotkać w ten dzień na sycylijskich stołach i co wspólnego mają z nimi ryżowe kulki arancini? O tym wszystkim chcę Wam dzisiaj opowiedzieć. Zapraszam na małą podróż na Sycylię i wpis “Dzień Świętej Łucji, tradycje i arancini”. 

 

 

Święta Łucja

Święta Łucja z Syrakuz (po włosku Santa Lucia da Siracusa), dziewica i męczennica, żyła na Sycylii w latach ok. 281-304. Urodziła się w Syrakuzach i pochodziła z bogatej rodziny. Już od najmłodszych lat Łucja była bardzo religijna. W tajemnicy złożyła nawet śluby dozgonnej czystości. Jak podają źródła, 5 lutego 301 roku Łucja dotarła wraz ze swoją chorą matką do grobu św. Agaty w Katanii, aby prosić ją o wstawiennictwo i wymodlić u niej cudowne wyzdrowienie dla swojej rodzicielki. Podczas modlitwy Łucji ukazała się sama św. Agata, która przepowiedziała jej męczeńską śmierć.

Po powrocie do Syrakuz Łucja, która miała wyjść za mąż za bogatego, ale niewierzącego młodzieńca. Odmówiła jednak zamążpójścia i rozdała swój majątek biednym. Kiedy rozpoczęło się okrutne prześladowanie chrześcijan za panowania Dioklecjana, upokorzony narzeczony postanowił się zemścić i donieść, że dziewczyna jest chrześcijanką. 

Piękna Łucja została aresztowana i torturowana. Nie wyrzekła się jednak swej wiary. Kiedy zadecydowano, że zostanie przeznaczona do domu publicznego, Łucja wydłubała sobie oczy, by ostatecznie się oszpecić. Legendy mówią, że podczas tortur męczennica była polewana wrzącym olejem, ale ostatecznie została ścięta. Święta Łucja poniosła śmierć męczeńską 13 grudnia 304 roku i to właśnie tego dnia jest czczona aż po dziś dzień.

Święta Łucja jest zazwyczaj przedstawiana jako młoda dziewczyna, trzymająca w ręku swoje atrybuty: oczy położone na tacy, palmę męczeńską, miecz, lampę oliwną lub świecę. Łucja jest patronką niewidomych, osób mających problemy z oczami i pisarzy. Patronuje oczywiście swojemu rodzinnemu miastu – Syrakuzom i całej Sycylii. 

https://eccellenzemeridionali.it/2019/12/09/la-storia-di-santa-lucia-di-siracusa-la-protettrice-degli-occhi/

 

 

13 grudnia – Dzień Świętej Łucji

13 grudnia jest obchodzony jako Dzień Świętej Łucji. “Święta od oczu” jest czczona nie tylko na Sycylii czy w innych częściach Włoch, ale również w Polsce czy w Szwecji. To właśnie w tym skandynawskim kraju co roku obchodzi się piękne szwedzkie święto światła, czyli dzień, w którym ubrane na biało dziewczęta uczestniczą w pochodach ze świecami, a na ich czele kroczy św. Łucja – dziewczyna z wiankiem świec na głowie.

Ale wróćmy na Sycylię! Święta Łucja, zaraz obok św. Agaty i św. Rozalii, jest jedną z najważniejszych patronek na Sycylii. 13 grudnia w Syrakuzach odbywa się uroczysta procesja z relikwiami świętej, która przechodzi z Katedry do Bazyliki Santa Lucia al Sepolcro. 

Dzień Świętej Łucji nie jest tak hucznie obchodzony jak święto św. Agaty w Katanii. Mimo to procesja ku czci św. Łucji trwa wiele godzin, a mieszkańcy Syrakuz tłumnie w niej uczestniczą, wykrzykując “Viva Santa Lucia” (pl. “Niech żyje św. Łucja”) i już w dialekcie “Sarausana jè” (pl. “Jest Syrakuzanką”). Figurze świętej towarzyszy dwanaście drewnianych kandelabrów zwanych cilii, które są ozdobione kwiatami. Wielu wiernych niesie w trakcie procesji zapalone świece. Są też osoby, które odbywają tę drogę boso w podziękowaniu za cud lub błagając o łaskę. 

https://www.siracusaoggi.it/siracusa-potrebbero-saltare-per-covid-la-festa-di-santa-lucia-ed-il-capodanno-in-piazza/

 

 

Dzień Świętej Łucji – sycylijska legenda

Oprócz pięknej tradycji religijnej, Dzień Świętej Łucji upamiętnia również zakończenie ogromnej klęski głodowej, która nawiedziła Sycylię w XVII wieku. Jej kres datuje się na 13 maja 1646 roku. Tego dnia zdarzył się cud i na zmęczoną i zbolałą od głodu Sycylię przypłynął statek pełen ziarna. Jedne legendy głoszą, że statek dobił do portu w Syrakuzach, inne – że chodzi o port w Palermo. Jedno jest pewne, głodni, ale i szczęśliwi Sycylijczycy nie chcąc tracić czasu na mielenie ziarna na mąkę, ugotowali je i zajadali tylko z oliwą. Tak narodziła się tradycyjna sycylijska potrawa – cuccia, którą dzisiaj je się właśnie w święto św. Łucji. 

Współczesna cuccia różni się jednak od swojej pierwotnej wersji. Dzisiaj jest to rodzaj deseru na bazie gotowanych ziaren pszenicy z ricottą, mlekiem lub czekoladą. Dekoruje się ją cynamonem, drobno posiekaną czekoladą oraz kandyzowaną skórką z pomarańczy. Spożywanie cucci w święto św. Łucji jest charakterystyczne szczególnie dla Syrakuz i Palermo. 

 

 

Dzień Świętej Łucji – tradycje kulinarne

13 grudnia obfituje na Sycylii w liczne tradycje kulinarne. Pierwszą z nich jest spożywanie wspomnianej wcześniej cucci. Co ciekawe, nie wszędzie cuccia jest słodkim deserem. W prowincji Caltanissetta to słona potrawa, którą przygotowuje się jako zupę z gotowanej pszenicy i ciecierzycy, z dodatkiem soli, pieprzu i oliwy.

Tego dnia nie je się żadnych potraw mącznych, chleba ani makaronu. Przygotowuje się tylko i wyłącznie potrawy na bazie ziarna, ryżu czy warzyw strączkowych.

13 grudnia to na Sycylii również “Arancina Day”. Tego dnia tradycyjną przekąską spożywaną przede wszystkim na ulicach Palermo jest arancino (w Palermo nazywane oczywiście arancina), czyli ryżowa kulka smażona na głębokim oleju. W barach i smażalniach można dostać tradycyjne arancini al ragù (czyli z sosem mięsnym), al burro (z szynką i sosem beszamelowym) oraz arancini w słodkiej wersji (np. z Nutellą). Jeśli chcecie zrobić swoje własnoręczne arancini w domu, zapraszam Was na wpis z moim sprawdzonym przepisem na te ryżowe kulki. 

Moje domowe arancini

Arancino al ragù (po lewej) oraz arancino al burro (po prawej na dole) – wspomnienie z “Arancina Day 2019” w krakowskiej restauracji Babbaluci. 

 

 

Zapraszam Was do polubienia strony KingaGajaTravels na Facebooku oraz do śledzenia mojego profilu na Instagramie, gdzie dzielę się z Wami ciekawostkami na temat mojej ukochanej Sycylii i kuchni sycylijskiej. Będzie mi również bardzo miło, jeśli zostawisz komentarz pod tym wpisem. A jeśli spodobał Ci się ten artykuł to koniecznie udostępnij go innym! Grazie!♥

 

 

Zobacz także:

Syrakuzy – przewodnik śladami mitologii (co zobaczyć, gdzie zjeść)